stevige stappen voorwaarts

Het is zaterdagochtend, 25 februari, rond een uur of tien. Dat is 9 uur in Nederland. Ik heb net geprobeerd Erik wakker te bellen, om hem te feliciteren met zijn verjaardag. Dat is (nog) niet gelukt.
Zonet zijn Ypkje en ik teruggekeerd van en lange wandeling in de buurt. Wat gebeurt er toch veel als er eigenlijk niets gebeurt…… We dwalen over de heuvels, over paadjes, tussen bananenbomen, langs vastgebonden geitjes of zwarte varkentjes, over veldjes waar mensen de grond bewerken, langs een kunstig gestapelde stenen bouwwerk, waar het vuur en de rook de stenen bakken. Nergens geluiden van auto’s, motoren of vliegtuigen, maar overal mensenstemmen, vogelgeluiden en een verre koe. Dit is het Afrika waar ik ook voor kom.
Ypkje en ik gaan zitten op een prachtige plek met uitzicht over de vallei. Hier en daar worden we gesignaleerd en horen we het onvermijdelijke “mzungu, mzungu”. We zwaaien naar elkaar en de arbeid wordt voortgezet. Zwermen fel gekleurde vogels strijken neer tussen de cassaveboompjes en nemen even al onze aandacht in beslag. En plotseling, weg zijn ze weer. Af en toe komt iemand voorbij, al dan niet met een lading op het hoofd of een kind op de rug. Wel worden er telkens handen geschud. Hier kun je niet niet-sociaal zijn. Iedereen is altijd in beeld en telt mee. Hier is het moeilijk voor te stellen dat elders op de wereld zoiets bestaat als eenzaamheid.
We dwalen verder, dan weer een paadje naar boven, dan naar beneden. Op een gegeven moment zijn we geheel omzoomd door bananenbomen, al dan niet met een zware tros bananen. Ondersteuning is dan wel nodig, anders bezwijkt de boom onder het gewicht van de tros.
Nu, terug bij ons huisje, zit ik in de tuin, onder de boom dit verhaal te schrijven. Laptop op schoot en af en toe opkijkend of Ypkje er al met de koffie aankomt. Korte broek, T-shirtje en rond 20 graden. Och, het leven hoeft niet erg te zijn of ingewikkeld.
Maandag is het al weer twee weken geleden dat Ypkje aankwam. Ze heeft zich in no-time aangepast aan het leven hier, dat toch wel een stuk trager verloopt dat het soms hectische leven in Nederland. We hebben nu meer de aandacht voor het moment.

De groep maakt een opmerkelijke verandering door. Twee weken geleden leken de studenten nog maar moeizaam op gang te komen. Hier en daar was er iemand echt heel moe, zowel geestelijk als lichamelijk. En er was lang niet altijd een antwoord op de constatering dat een leerkracht niet kwam opdagen. Tja, dan slenter je maar weer terug naar huis. Nu nemen de studenten het heft veel meer in eigen handen. Op de stages wordt er nu meer eigen initiatief getoond en ieder is doordrongen dat er toch wel tussen de 6 uur en 8 uur per dag gedraaid moet worden voor een voldoende stage.
We hebben de tweede serie evaluatiegesprekken nu haast afgerond. Hier komen toch wel zaken uit weer de studenten mee verder kunnen.
Het is mooi en opvallend dat een aantal de eigen persoonlijke ontwikkeling zo positief waardeert. ‘He, vroeger liep ik gewoon maar mee met de anderen, nu stel ik zelf zaken voor’, of ‘ik realiseer me helemaal niet meer dat ik een gesprek heb in het Nederlands of in het Engels, het gaat vanzelf’. Antony en Chris gaan nu elke week twee dagen naar de school in Hanika (40 km verderop), waar ze docenten ondersteunen met lesgeven en computers repareren. De nacht ertussen verblijven ze in een hotelletje, betaald door de school. Voor deze twee is dit ritme normaal geworden. Ze kunnen zich nu prima zelfstandig bewegen in deze Afrikaanse maatschappij.

We hebben helaas wel een domestique moeten ontslaan, omdat ze zich geld van de groep toe-eigende, met geld dat bestemd was om eten en drinken in te kopen. Chantal en Appolinaria kozen voor de nachtwaker Murara als hun volgend maatje. Murara is een aardige jongen die zich helemaal het schompes werkt. Samen hebben we nu ook een vorm bedacht om meer variatie te krijgen in de dagelijkse maaltijden (twee warme maaltijden per dag!!). Met vragen als: ‘What do you want to eat tomorrow’ in het Engels en Kinyarwanda en een waslijst van eten en drinken op papier, kunnen we nu elke dag onze wensen kenbaar maken. Docent voeding Patrick komt af en toe over uit Kigali om onze domestiques bij te scholen. Een mooie vorm is dat.

Ik blijf wel veel bezig met ontwikkelingen hier die vanuit Nederland worden aangestuurd. Het waterproject in Kagarama staat nu eigenlijk stil; de bureaucratie is nog niet zover dat een handtekening gezet kan worden om kostbare spullen van het vliegveld weg te peuteren. Ikzelf heb het helemaal gehad met deze vorm van ‘zorgvuldig’ werken. Jimmy was hier gekomen voor het installeren van de watertank. Dit was een deel van de lading op het vliegveld. Hij mocht samen met Bernard talloze keren naar het vliegveld en is nu – op dit punt teleurgesteld - vertrokken naar Tanzania om met zijn Mieke de Kilimanjaro te beklimmen. Kijk, dan bezie je de wereld echt weer vanaf een ander gezichtspunt.

Verder vind ik het spannend wat er gebeurt met de selectie van de volgende groep, die vanaf mei hier stage gaat doen. Het lijkt nu ook weer een behoorlijk gevarieerde ploeg te worden, zowel wat betreft de studierichtingen als type personen. Ik realiseer me dat de selectie nú belangrijk is voor mijn leven straks.