weekend in en om Shyogwe

Een heerlijk sfeertje, hier in mijn tuin. Onder een stralende zon zijn rond 12 jongeren bezig met vrijetijds zaken. Vijf meiden zijn aan het touwtjespringen (waaronder Marije), drie (waaronder Daphne) zijn aan het rappen met wonderbaarlijke ritmes en teksten en een aantal aan het frisbeeën, waaronder Sieger. De lucht is blauw, er staat haast geen wind, de Afrikaanse omgeving doet weldadig aan. Arjan is op bezoek bij een collega en zijn gezin in Cyakabili en Sajid is op pad met touw. Volgens eigen zeggen ‘is het altijd handig om een touw bij je te hebben als je gaat wandelen (…). Ieder heeft zijn/haar draai gevonden en beweegt zich gemakkelijk met Rwandese mensen om zich heen.

Zonet heb ik met Faustin, de directeur van de basisschool, de grote lijnen besproken van de 6 dagen in juli op school met het vlammend moto: “Right to Play”. Dit worden 6 dagen met telkens rond 500 kids per dag (elke dag twee dagdelen van 250 kinderen) die in carrouselvorm allerlei activiteiten doen, zoals dans, drama, muziek, spelletjes, stoepkrijt tekenen, versieringen maken, vlaggen maken. Faustin vindt dit allemaal prachtig, maar je ziet dat hij bang is voor de stem van zijn meerderen. “No, it can’t go on, the children have to prepare for the examintions” Toen ik vertelde dat alles ook binnen kon, in de lokalen en dat alles in Nederland als voorbereiding geldt om te leren, was hij door de bocht. Donderdag gaan we samen met een selecte groep onderwijzers de volgende stap maken in de voorbereidingen. Tijdens de weken van de uitvoering zullen Ypkje er zijn, en Wim en Elly. We gaan het zien of zij ook een taak willen en kunnen krijgen in het geheel. In elk geval is dit op deze school nog nooit vertoond. Ook dit is werk voor de allerarmsten van de samenleving.

Vanmorgen, vanaf 6 uur, hebben we met vier blanken en drie Rwandezen een looptraining gedaan, met Afrikaanse zang tijdens het lopen. De ochtendnevel hing nog tussen de groene heuvels, maar werd gaandeweg opgelost door de warmte van de zon. Ondertussen hadden we rond de twintig kids verzameld, die op slippers en blote voeten met ons meeholden. Tijdens de oefeningen halverwege hadden we groot lol en werden we gadegeslagen door zeker nog eens 30 mensen die het allemaal maar erg interessant vonden. Een mooie ervaring voor mijn ploeg, die nu voor de eerste keer deze Afrikaanse sfeer kon proeven tijdens het lopen.

Gisteren met Marije en Daphne naar de kerken van Nyamata en Ntarama geweest, die tijdens de genocide van 1994 toneel waren van slachtpartijen van aanvallers op mensen die dachten dat ze in de kerk een veilige plaats hadden gevonden. Nee dus. In Ntarama zijn rond 5000 volwassenen en kinderen binnen een paar uren afgemaakt. Dit is gebeurd met messen, machetes en knuppels waarvan er nog enkele te zien waren in de kerk. Je kon de kleding zien die de mensen aan hadden gehad en er lagen schedels en beenderen gesorteerd op schappen langs de kant van de kerk. Je had weinig voorstellingsvermogen nodig om te bedenken welke verschrikkingen zich hier hebben plaatsgevonden. Erg aangrijpend was een muur waar kinderen bij de voeten waren gepakt en met hun hoofdjes tegenaan waren geslagen. Bloed en hier en daar herseninhoud waren nog te zien. De meiden waren diep onder de indruk.

De vrijdag daarvoor hadden Arjan, Sajid en ik een erg rustige avond. De meiden en Sieger waren vertrokken naar Kigali om het nachtleven in te duiken. Wij deden een potje schaak en konden eens doorpraten zonder tempo of volume regelmatig op te hoeven schroeven. Dat deed weldadig aan.

We zijn hier nu vier weken. De kop is er af, de studenten hebben hun plaats gevonden. Dit is een open groep met veel contacten in de Rwandese gemeenschap. Dit doet weldadig aan, want dit benadert aardig de voorstelling die ik van te voren had van groepen studenten hier in Rwanda. Uiteraard ligt op de loer dat het voor deze of gene allemaal teveel gaat worden. Sommigen bouwen wel wat weinig rust in, maar verder dan af en toe een opmerking van mij kan ik niet gaan.
Ik zal straks eens voorstellen dat ik de komende week met ieder een tussenevaluatie wil over hoe het nu echt gaat. Ik ben benieuwd. Verder lijkt het me raadzaam om hier en daar nog eens te herinneren aan de afspraak 1x per week met de coach te mailen en elke week een stukje klaar hebben voor FCRwanda.waarbenjij.nu.

De voorbereidingen zijn haast afgerond om hier in het studentenhuis ook een stevig deel van de voetbalwedstrijden van het EK te kunnen zien. We leven er naar toe, hoewel we momenteel nog niet al te veel aanspraak hierover bij de Rwandezen hebben. Dat gaat waarschijnlijk veranderen als we hun aanbieden om eens een wedstrijd te zien in een van de scholen hier vlakbij.

Zoals sommigen weten heb ik een moeilijke periode doorgemaakt in april, in Nederland. Gelukkig begin ik hier mijn zelfvertrouwen weer terug te krijgen. Ik vind het mooi om met déze groep te kunnen afsluiten. Dit en andere zaken heb ik eerst vanmorgen via de telefoon met Erik en Merel besproken en vanmiddag met Marloes. We zijn ver van elkaar, maar gelukkig toch ook weer niet. Door regelmatige telefoontjes en e-mails, blijven we toch aardig op de hoogte van elkaars leven.
Ypkje heeft ondertussen uren en uren besteed aan het doorwroeten van mijn financiele administratie van de eerse twee groepen dit schooljaar. We hebben hierover regelmatig contact. Vrijdag was ze voor de tweede keer bij Jan Dros, om e.e.a. door te spreken. Er komt nu schot in de zaak en we hopen dat het duidelijk wordt hoe de financiele afhandeling van deze twee periodes gaat worden.